31 Jul 2008

Podarunek od babci i dziadka, Patricia Porter tłumaczenie: Elżbieta Pawłowicz, Anna Grabowska

Podarunek od babci i dziadka

Nigdy nie jesteście za starzy, żeby pomóc swoim wnukom w nauce. Istotnie, jako dziadkowie macie szczególną rolę do spełnienia, zadanie, które tylko wy możecie wypełnić. Jeśli nie podejmiecie się tego zadania, nie tylko wasze wnuki stracą szansę wzbogacenia swojej wiedzy „mimochodem”, ale również wy stracicie bezpowrotnie możliwość spędzania czasu razem, tych szczególnych chwil w życiu, które utkwią wnukom w pamięci. Ja wciąż pamiętam jak siedzę z jedną moją babcią, a ona pokazuje mi jak rysować ptaki rozpoczynając od litery w kształcie dziobu czy też jak piękne można pisać kursywą.

Niestety, nigdy nie byłam blisko z moją drugą babcią. Mieszkała w sporej odległości i mogliśmy odwiedzać ją raz czy dwa razy do roku. Było to jakiś czas temu, kiedy jeszcze nie było łatwego dostępu do nowoczesnych form komunikacji. Jednak ja wciąż mam wrażenie utraty czegoś nieuchwytnego i żałuję, że nie miałam możliwości poznania jej lepiej. Wiem, że miała w sobie bogactwo opowieści, które wynikały z jej trudnego życia i chciałabym móc to usłyszeć i dzielić z nią swoje troski. Teraz jest za późno, ale może nie za późno dla was, by waszym wnukom nie brakowało tych szczególnych relacji z dziadkami, które można tworzyć podczas wspólnej nauki.

Po odejściu na emeryturę, zaczęłam pracować z rodzicami pomagając im znaleźć sposoby pomocy dzieciom w nauce. Jestem przekonana, że jeśli rodzice są włączeni w proces edukacji dzieci, istnieje większa szansa na sukcesy w szkole. Chcę mieć pewność, że rodzice rozumieją tę zależność. Natomiast zaskoczyła mnie liczba dziadków, którzy opiekują się wnukami i są chętni do pomocy. Pamiętam, jednego dnia, gdy szłam do klasy, zobaczyłam babcię siedzącą przed szkołą, czekającą na dziecko, które miała odprowadzić do domu. Ta babcia była Chinką i czytała książkę „Jak mówić po angielsku”. Zatrzymałam się i pochwaliłam ją za naukę czegoś nowego, co mogłoby też pomóc jej wnukowi. Powiedziałam jej, że byłaby to wielka pomoc dla wnuka, gdyby mogła porozumiewać się z nim w dwóch językach. Ona potrząsnęła głową, próbowałam ponownie przekonać ją, że znajomość dwóch języków ma znaczenie. Jeszcze raz potrząsnęła głową, podniosła 4 palce i powiedziała: chiński, wietnamski, francuski i angielski ! Ta babcia mówiła w czterech językach! Cóż za kapitał dla jej wnuka i jaka lekcja dla mnie !

Później, po wielu latach badań, w końcu zrozumiałam jak ważną rolę mogą spełniać rodzice i dziadkowie pomagając dzieciom w nauce. Zrozumiałam, że dzieci potrzebują zarówno opieki nauczyciela jak i członków kochającej rodziny, by osiągnąć wszystko, co możliwe. Zrozumiałam też jak istotne różnice są między pomocą nauczyciela i rodziny oraz, że kiedy rodzice próbują spełniać jedynie funkcję nauczyciela, dzieciom brakuje wartości, które tylko rodzice mogą im przekazać. Zrozumiałam również, że rodzice, nawet mimo największej chęci, nie zawsze mogą przeznaczyć czas i energię na naukę swoich dzieci. I dlatego, dziadkowie są tak ważną i niezbędną pomocą w okresie szkolnym wnuków.

W jaki sposób możecie pomóc? Nie jesteście nauczycielami lub jeśli jesteście, metody nauczania zmieniły się od czasu, kiedy byliście w szkole. Nie chcę również nakłaniać was do pełnienia roli nauczyciela. Wasi wnukowie potrzebują pomocy przekazanej w inny sposób a właściwie na trzy sposoby, nazywam je: pokaż, rozwiń, dowiedz się.

1. “Pokaż”

Dzieci uczą się poprzez spostrzeganie, co i w jaki sposób wykonujecie. Macie ogromne doświadczenie w realizacji zadań, rozwiązywaniu problemów, zgromadzone przed narodzeniem się Waszych wnuków. Nauczyliście się wielu rzeczy, z których oni będą mogli skorzystać. Kiedy pojawia się problem, istnieje duża szansa, że wy także mieliście taki sam lub podobny. Wasz wnuk powinien zrozumieć, że problemy, które napotyka na swojej drodze, nie są nowe, tylko występują w innej formie, a wy już je rozwiązywaliście w swoim życiu i razem łatwiej sobie z nimi poradzicie.

To oczywiste, że nowe technologie zmieniły metody rozwiązywania problemów. Przesyłanie krótkich wiadomości tekstowych i inne narzędzia powodują zmniejszanie odległości, ale sedno spraw pozostaje to samo. Nie pozwólcie by nowe technologie komunikacji przesuwały na drugi plan istotę problemu. Raczej poproście wnuka, żeby pokazał, jak ta technologia działa, przynajmniej będziecie wiedzieli, o czym Wasze wnuki rozmawiają !

Inny aspekt kierunku “pokaż” to wyjaśnienie, skąd pochodzisz, jak wyglądało życie, kiedy byłeś młody i jak zmieniały się normy etyczne. Wszystkie dzieci są zafascynowane tym, skąd pochodzą, jak wyglądało życie rodziny, kiedy ich nie było na świecie. Powinniście wskazać im korzenie; kim są i skąd pochodzą, do jakiej społeczności należą. Nie wszystkie dzieci i nie w każdym okresie życia będą wdzięczne za te informacje, to zależy od stopnia rozwoju w danym momencie i zainteresowań, ale wszystkie dzieci będą kiedyś zadowolone, że poświęciliście im swój czas, aby opowiedzieć o ich pochodzeniu, za to, że przechowujecie rodzinne zdjęcia z opisem na odwrocie. Mogę wskazać niejedną dorosłą osobę, która chciałaby posiadać zdjęcia rodzinne z przeszłości, ale ktoś je wyrzucił.

2. “Rozwiń”

Przez “rozwiń” rozumiem pomoc wnukom w rozwijaniu czy nabyciu nowych zainteresowań. Znajdźcie czas na poznanie hobby, gier sportowych wnuków i opowiedzcie o swoich zainteresowaniach. Kiedy rodzice są zapracowani i zmęczeni, może wy moglibyście pójść na mecz z wnukiem czy podsunąć mu książkę na interesujący go temat. Możecie pomóc rozwinąć zainteresowania w różnych kierunkach, podobnie do tego w jaki sposób radziliście sobie w przesłości.

Możecie też zainteresować wnuki swoim hobby. Ja na przykład, jestem wdzięczna mojej babci, że nauczyła mnie szydełkować i mojemu dziadkowi, który pokazał jak uprawiać warzywa. Może macie inne umiejętności, które możesz dzielić z wnukami, nawet jeśli w pierwszej chwili wydaje się, że to jest nieciekawe. Może później w życiu będą wam wdzięczne za te umiejętności. Dzięki dziadkowi mogę wymienić oponę w motorowerze, ale nie jest to umiejętność, którą chciałabym znowu wykorzystywać.

Możecie także nauczyć wnuki, że popełnianie błędów w życiu jest normalne, na pewno popełniliście ich kilka i wiecie, jakie to uczucie. Małe dzieci często myślą, że dorośli wszystko wiedzą i nie robią nic źle; wynikiem takiego myślenia jest to, że kiedy zrobią coś źle, trudno im to zaakceptować. Wy z waszym doświadczeniem i umiejętnością oceny skali błędu, potraficie pokazać wnukom, że na błędach można się uczyć.

3. „Dowiedz się”

Możecie pomóc wnukom, jeśli dowiecie się, co się dzieje w danym momencie: czy dobrze sobie radzą czy też mają problemy w szkole. Jeśli wasze relacje są bliskie, może będziecie pierwszą osobą, która zauważy, że jest jakiś problem. Możecie wtedy próbować pomóc bezpośrednio czy też zasugerować jakiś sposób rozwiązania.

Prawdopodobnie macie całkiem dobrą orientację na temat poziomu rozwoju swoich wnuków i możecie pomóc zrozumieć ich rodzicom, kiedy zaczyna się problem. Wreszcie, rodzice może mają zbyt małe doświadczenie z dziećmi i wy możecie być pomostem między tym, jak dziecko się rozwija, a jakie oczekiwania stawiają mu rodzice.

Znacie także ten rodzaj pomocy rodziców, kiedy usilnie próbują pomóc w nauce lub kiedy zmagają się z dziećmi mającymi szczególne problemy z nauką. Możecie wtedy wystąpić jako „posłaniec” między szkołą a domem, zapewniając sprawny przepływ informacji.

Tak więc, drodzy dziadkowie, macie wiele do zaoferowania swoim wnukom, co pomoże im poznawać, rozumieć więcej i stawać się lepszymi uczniami. Oczywiście, rodzice twoich wnuków powinni wiedzieć o tym, co robicie i dlaczego. Dzieci uczą się od osób, które je kochają i byłoby niewybaczalne, gdyby osoby je kochające nie umiały się porozumieć.

Znajdźcie radość we wzajemnym uczeniu, dzieleniu się doświadczeniem, tworzeniu dobrych wspomnień na przyszłość. Dajcie znać, jak wam idzie ….

Dr Patricia Porter

No comments: